Werk van Leden - augustus 2012

Restauratie van armillosfeer met scheve uurring

Ons lid Gerrit Sasbrink kreeg het verzoek onderstaande armillosfeer te restaureren.
De juiste leeftijd van de zonnewijzer is onbekend, maar geschat wordt dat hij toch zeker 80 jaar oud is.
De zonnewijzer wordt opgesteld op een noorderbreedte van 52°.

Opvallend is dat de uurring niet in het equatoriale vlak ligt.
De smalle ring is de equator, maar de uurring is een cilindrisch vlak dat om een oost-west as is geroteerd.
De hoek tussen het equatoriale vlak en de uurring is ongeveer 21 graden.
Het voordeel van deze plaatsing is dat de zonnewijzer ook tijdens de equinoxen af te lezen is.
Let op dat de uurlijnen behalve om 12 uur zonnetijd niet haaks op de rand van de tijdschaal staan.

In de lente en zomer met een zonsdeclinatie van 0 of meer graden zal de zon overdag altijd aan de bovenkant van het cilindrische vlak staan en kan zonlicht de binnenkant van de uurring via de bovenzijde bereiken en is de zonnewijzer afleesbaar.

In de herfst en winter bij een zonsdeclinatie kleiner dan -21 graden zal de zon overdag altijd aan de onderkant van het cilindrische vlak staan en kan zonlicht de binnenkant van de uurring via de onderzijde bereiken en is de zonnewijzer afleesbaar.

Maar bij een zonsdeclinatie tussen -21 en 0 graden zal de zon soms via de bovenzijde en soms via de onderzijde de binnenkant van de uurring bereiken.
In deze periode zijn er dan elke dag een of twee momenten dat de zon kort in het vlak van de uurring staat en is de zonnewijzer kort niet afleesbaar.

De foto hieronder laat het resultaat van de restauratie te zien.

Fer de Vries

Restauratie door Gerrit Sasbrink, 2012