Werk van Leden - februari 2007

Zonnewijzer met gelijkmatige urenverdeling

In de figuur hieronder is een horizontale zonnewijzer voor een breedtegraad van 52 graden getekend.
De cirkelvormige begrenzing heeft het middelpunt in de rode stip op de XII uurlijn.
Dit middelpunt is naar willekeur te kiezen en hoeft zelfs niet op de XII uurlijn te liggen.
De hoeken tussen de uurlijnen zijn uiteraard niet aan elkaar gelijk, maar dat willen we veranderen.

Teken vanuit het middelpunt van de cirkel lijnen om de k.15 graden. Hier is voor k.15 = 20 graden gekozen en k is derhalve gelijk aan 1,3333.
Deze lijnen worden onze nieuwe uurlijnen en waar deze lijnen de oorspronkelijke uurlijnen snijden tekenen we markeringspunten.

Door de markeringspunten wordt een vloeiende lijn getekend en de oorspronkelijke uurlijnen worden verwijderd.
Wat er dan overblijft treft u hieronder aan.

Het grijs gekleurde deel van de zonnewijzer staat vast opgesteld en is noord-zuid georiënteerd.
De stijl bevindt zich waar de oorspronkelijke uurlijnen elkaar allemaal snijden.
Een tweede plaat met de nieuwe uurlijnen wordt onder de hartvormige plaat gemonteerd en moet draaibaar zijn.
De zonnewijzer wordt afgelezen waar de schaduw van de poolstijl de rand van de hartvormige plaat snijdt.
Met de draaibare plaat met uurlijnen, die nu gelijkmatige verdeeld zijn, is de lengtecorrectie en de correctie voor de tijdvereffening in te stellen.

Een voorbeeld van zo'n zonnewijzer, met bijbehorende ontwerptekening, treft u hieronder aan. Deze zonnewijzer is in 1988 gerealiseerd door ons lid Thijs de Vries. Hij koos voor de factor k de waarde 1,4, waardoor de uurlijnen 21 graden uit elkaar liggen.

Het oorspronkelijke idee van dit type zonnewijzer is eind jaren 1970 ontwikkeld door de Amerikaan Fred Sawyer en bekend onder de naam "equant sundial".

Fer de Vries

Idee van dit type zonnewijzer: Fred Sawyer, USA.
Realisatie van getoonde zonnewijzer: Thijs de Vries, Nederland.