Werk van Leden - december 2005

Zonnewijzer als een klok

Een bekende equatoriale zonnewijzer met minutenwijzer is hieronder weergegeven.
Op het equatoriale vlak is een draaibaar vizier geplaatst dat op de datum wordt ingesteld en daarna op de zon wordt gericht.
Op het equatoriale vlak wordt dan het uur aangewezen.

De draaiing van het vizier doet via een tandkrans een minutenwijzer meedraaien. 15 graden verplaatsing van het vizier komt overeen met een uur en de minutenwijzer draait dan eenmaal rond. Zo is de tijd tot op de minuut af te lezen.

Op dit idee voortbouwend is onderstaande equatoriale zonnewijzer ontworpen, die op het equatoriale vlak geen verdeling van 24 uur heeft, maar een verdeling in 12 uur.
Het verplaatsen van een vizier over 15 graden doet via een overbrenging een uurwijzer over 30 graden verplaatsen.
Hierdoor krijgt de wijzerplaat het aanzicht van een gewone klok.
Er is niet voorzien in een minutenwijzer, maar dat zou ook nog kunnen.

Via een slipkoppeling kan de wijzer ten opzichte van het vizier worden verdraaid en zo is de zonnewijzer in te stellen voor een lengtecorrectie en/of de tijdvereffening.

Op deze pagina zijn foto's van de zonnewijzer te zien. De equatoriale schijf heeft een diameter van 34 cm.

Een blik op het binnenwerk.

Fer de Vries

Ontwerp en realisatie: Gerrit Sasbrink