Werk van Leden - december 2004

Horizontale zonnewijzer in vijver

Montfoort

Voor mijn petekind Lianne heb ik een driehoekige zonnewijzer gemaakt. Die is te vinden in Montfoort (NB = 52,04 graden en OL = 4,95 graden).
Wij noemen hem daarom "de Lianne Zonnewijzer".

Hij is gemaakt van "impala graniet", messing fundatie (40x8 mm) waarop het graniet (100x60 mm) is bevestigd en voorzien van bronzen Romeinse cijfers.
De cijfers zijn naar de oorsprong van de stijl, inplantpunt op wijzerplaathoogte, gericht.

De granietfundatie staat op drie poten van massief messing staaf van 14 mm rond, aan de onderzijde en aan de bovenzijde gedeeltelijk afgedraaid tot op 10 mm voor schroefdraad M10.
Aan de bovenzijde zijn deze poten op de hoekpunten van de driehoek in het messing granietfundament gedraaid, waar ter plaatse het messing 16 mm dik is.

Op deze hoekpunten is het fundament aan de onderzijde van messing verbindingsstrippen voorzien om twee redenen.
Hiermee is het fundament zelf aan de bovenzijde vlak en door deze strippen is de dikte verdubbeld waardoor de pootbevestiging sterk is.

Aan de onderzijde zijn de poten over een lengte van 10 cm afgedraaid en eveneens van M10 draad voorzien waarop grote vierkante moeren (8 x 50 x 50 mm) zijn gedraaid.
De onder de moeren uitstekende pootdelen gaan in de gaten van 14 mm van 6 cm dikke trottoirtegels.
Onder elke poot zijn twee op elkaar liggende tegels gelegd; samen dus 12 cm.
De gaten zijn in beide tegels aangebracht.

Omdat de draadlengte 10 cm is min de dikte van de moeren van 8 mm kan dus nooit een draadeind door de tegels heen steken en kan het vijverdoek derhalve niet beschadigen (lekke vijver).

De oneffenheid van de vijverbodem is met die ruim 9 cm van het draadeind op de poot te overbruggen en is de gewenste hoogte goed en precies instelbaar.
Zo is de zonnewijzer op de juiste hoogte en waterpas geregeld.

Het water staat normaal halverwege de dikte van het graniet. Je ziet daarom de poten niet en het lijkt alsof de zonnewijzer drijft.

Met gebruikmaking van bronzen klemmoeren in het graniet en messing schroeven is alles roestvast en weer- en winterbestendig.
Ook de cijfers (potgaatjes, waarin draad M5 is getapt) zijn van onderaf met messing schroeven vastgezet. Daarom is er ook geen kit gebruikt voor welke verbinding dan ook.

Bij de XII is het cijfer daarom ook op slechts één van de granietstrippen vastgezet, om bij vorst de uitzetting van het water te kunnen opvangen.

De zonnewijzer is een eenvoudige simpele horizontale zonnewijzer, maar fabricage-technisch natuurlijk bijzonder.

Bote Holman