Werk van Leden - november 2004

Horizontale zonnewijzers van Dees Verschuuren

Bij het maken van mijn eerste zonnewijzer in 1991 heb ik enige (h)eerlijke fouten gemaakt.
Toen ik de steen uit een grote berg stenen had gehaald, dacht ik meteen aan een horizontale zonnewijzer. En om deze zo groot mogelijk te laten lijken, was ik van plan om de stijl op een hoekpunt te zetten, zodat de twaalf uurlijn als mooie lange diagonaal over de rechthoekige steen zou vallen.

Maar gelukkig zag ik nog net op tijd in, namelijk net voordat ik begon te hakken, dat ik slechts de uren zou kunnen aflezen tussen negen uur in de morgen en drie uur in de middag.
Dat waren dan maar 7 uurlijnen, maar ook een korte tijd en zeker in de zomer.

Dus toen heb ik het ontwerp veranderd, zodat de stijl in het midden van een zijde kwam te staan. Dan functioneerde de zonnewijzer van zes uur in de morgen tot zes uur in de avond. Dat was redelijk.
Pas halverwege dat ik aan het hakken was, realiseerde ik me dat ik de stijl meer naar binnen had moeten zetten, want dan hadden de uren voor zes uur in de morgen en na zes uur in de avond ook nog aangegeven kunnen worden, en was het een normale horizontale zonnewijzer geworden.

In mijn volgende horizontale zonnewijzer is een en ander al beter gemaakt.

In deze zonnewijzer worden de uurlijnen begrensd door de keerkringen, en de equator is aangegeven door een onderbreking van de uurlijnen. De schaduw van het eindpunt van het stijltje geeft deze seizoenlijnen aan.

En om in de winter de schaduw van de stijl nog op de steen te laten vallen is het stijltje zo klein. Want eigenlijk is het maar een klein stijltje op een grote steen.

De steen meet ongeveer 50 cm bij 30 cm en de lengte van de stijl is 6 cm.
De zonnewijzer geeft MEZT aan en omdat ik het niet mooi vond om veel cijfers bij de uurlijnen te hakken heb ik aan de zijkant van de steen slechts de 12-uur lijn aangegeven.

Voor de hakkers onder ons, de V-vormige lijnen heb ik later moeten bijwerken met een vijl en smalle schuurstenen. Nu dertien jaar later lukt het mij om redelijk rechte lijnen rechtstreeks te hakken, met het kleine voordeel dat je de afdruk van de beitel in de groef nog kunt zien, waardoor de zonnewijzer mooier wordt.

Andere zonnewijzers van Dees Verschuuren vindt u in de rubriek Werk van Leden februari 2003 en maart 2003.

Dees Verschuuren