Artikel van de Maand - februari 2010

Nieuwe zonnewijzerliniaal

Al enkele eeuwen geleden is de zonnewijzerliniaal ontwikkeld, om even snel een zonnewijzer te kunnen tekenen.
Zie hiervoor op deze website het Artikel van de Maand november 2004.

Inmiddels zijn er meerdere modellen uitgevonden en onlangs is daar een nieuwe ontwikkeling aan toegevoegd door Fred Sawyer, Amerika, die hier wordt getoond.
Opm. Dit is slechts een voorbeeld uit meerdere mogelijkheden.
Het voordeel van deze liniaal is dat deze ook voor de hogere breedtes kan worden toegepast.

De schaal voor de breedtegraad is in twee delen gesplitst:
- rechtsboven voor het bereik van  0 tot 45 graden,
- linksboven voor het bereik van 45 tot 90 graden.

De urenschaal heeft nu een ander symmetriepunt; die ligt in dit voorbeeld bij een uurhoek van 50,768480 graad.
Let op dat bij het gebruik het 12-uur punt op de liniaal op de middaglijn van de zonnewijzer ligt.

Opslaan van deze afbeelding geeft een groter beeld.

Het gebruik van deze liniaal is voor het bereik voor breedtes van 0 tot 45 graden gelijk aan dat van de historische liniaal.
Het nulpunt is het 0 graden punt op de schaal van 0 - 45 graden.

Het gebruik voor de breedtes van 45 tot 90 graden is in onderstaande afbeelding met een voorbeeld voor een breedte van 60 graden uitgewerkt.

De breedte wordt op de horizontale lijn uitgezet vanaf het punt 60 graden tot aan het punt 60 - 45 = 15 graden.
 De urenschaal wordt weer gelegd met het 12-uur punt op de middaglijn van de zonnewijzer.
 Alle uurlijnen zijn nu direct te tekenen.

Fer de Vries
Met dank aan Fred Sawyer.

Literatuur: Fred Sawyer, Differential Dialing Scales, Compendium vol. 16 nr. 3, september 2009