Artikel van de Maand - oktober 2006

Armillosfeer met buitenschalen

In Nederland komen meerdere exemplaren voor van armillosferen met extra buitenschalen.
Het exemplaar dat hier getoond wordt staat in de tuin van het kasteel Twickel in Delden, provincie Overijssel.

De zonnewijzer is geplaatst op een schitterend voetstuk en het geheel past goed in de rijke tuinen bij het kasteel.
Bovenop de grote armillosfeer staat nog een tweede armillosfeer.

Bijzonder aan de grote armillosfeer zijn de buitenschalen die rond de equatoriale band zijn aangebracht en die als extra zonnewijzers dienstdoen.
Op de vier hoofdwindrichtingen zijn dat ellipsvormige schalen met een eigen poolstijltje.
Daar tussenin vormen driehoekige prisma's weer andere uurschalen.
De randen van de ellipsvormige schalen en de opstaande randen van de prisma's zijn de poolstijltjes voor deze extra uurschalen.

Al deze extra uurschalen maken de bruikbaarheid van de armillosfeer groter. Immers, een gesloten equatoriale ring zoals in deze zonnewijzer laat een aflezing van de tijd rond de equinoxen niet toe.

Tenslotte wordt gewezen op de benamingen die op een aantal ringen in de armillosfeer zijn aangebracht.
Hoe die benamingen van al de ringen behoren te luiden is te lezen in het Artikel van de Maand april 2003.

Fer de Vries